สนุกเกอร์กับกุนซือ

หลายคนว่า นักสนุกเกอร์ไทยมีความแม่นยำ และลีลาการเล่นก็ไม่น้อยหน้าต่างชาติอะไรนัก แต่ทำไมไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร จีนที่เริ่มมาบูมกีฬาสนุกเกอร์หลังจากเราหลายสิบปี ยังพรวดพราดแซงเกินหน้านักสนุกเกอร์ไทย

แถมมีมือชั้นดีและอันดับติดอยู่ในแถวหน้าของโลกตั้งหลายคน

บางคนเลยสรุปว่า เป็นเพราะ “ความเป็นมืออาชีพ” เขามีเขาเป็น แต่เรามีแต่ไม่เป็น คำว่าเรามี ก็หมายถึง เรามีนักสนุกเกอร์มืออาชีพไปแข่งขันรายการในต่างประเทศ แต่เรายังไม่เป็นมืออาชีพที่สมบูรณ์แบบ ไม่เหมือนฝรั่งที่เขามีมาตรฐานในการเป็นกีฬา ที่จะต้องมีระบบเช่นไรบ้าง และจีนที่เอาจริงเอาจัง ส่งเสริมกันเป็นวาระของชาติกันเลย

ฉะนั้น คำว่า “มืออาชีพ” หรือ “Professional” ซึ่งหากเป็นนักกอล์ฟเขาเรียกว่า “มือโปร” ก็ตรงข้ามกับ “อะเมเจอร์” ที่หมายถึง “มือสมัครเล่น” ระบบสากลนั้น การจะเป็นมืออาชีพ จะต้องมีวิธีการที่เป็นระบบ มีขั้นตอน มีหลักการ ที่มีความเป็นมาตรฐาน ที่สำคัญต้องมีรายได้เลี้ยงตนเองและครอบครัวได้ ที่จะต้องได้รับการยอมรับ และการสนับสนุนอย่างจริงจังจากภาครัฐ หรือองค์กรเอกชน ที่เห็นความสำคัญในการส่งเสริม ที่เรียกว่า เป็นสปอนเซอร์ หรือรับเป็นภาระในการนำนักสนุกเกอร์เข้าไปอยู่ภายใต้สังกัดอย่างเป็นทางการ

บรรจุเป็นข้าราชการ หรือพนักงาน แต่ในช่วงเวลาทำงานแต่ละวัน มีตารางเวลาให้มีการฝึกซ้อมกีฬาอย่างน้อยครึ่งวัน หากวงการสนุกเกอร์ของเราเป็นเยี่ยงนี้ นักสนุกเกอร์ก็จิตใจปลอดโปร่ง ไม่วิตกกังวล มีสมาธิในการซ้อม และลงแข่งขันด้วยจิตใจ ท้องไม่หิว ครอบครัวไม่เดือดร้อน ฐานะความเป็นอยู่มั่นคง มีรายได้หลักเป็นเงินเดือน และเบี้ยเลี้ยง ที่เงินส่วนนี้สามารถเลี้ยงดูครอบครัวและส่งลูกเรียนหนังสือได้สมฐานะ

แต่ทุกวันนี้ นักสนุกเกอร์หลายคนถึงจะมีฝีมือ และมีแววที่จะขึ้นมาทดแทนรุ่นพี่ได้ แต่ฝีมือต้องชะงักงัน หรือเกิดภาวการณ์สะดุดขึ้นมา ก็เพราะการดำรงชีพ และความเป็นอยู่ของครอบครัว ที่ตนเองต้องรับภาระ เมื่อมีความห่วงใย การทุ่มเทและมีสมาธิในการฝึกซ้อม หรือเอาจริงเอาจังในการเล่นสนุกเกอร์ จึงมิอาจราบรื่น และรุดหน้าไปอย่างสะดวก

นี่คืออุปสรรคสำคัญของนักสนุกเกอร์ไทย ที่ต่างไปจากนักสนุกเกอร์หลายชาติ ที่เขามีระบบส่งเสริมแบบมืออาชีพต่อเนื่องชัดเจนกว่า เหมือนการเล่นสนุกเกอร์เป็นการทำงานของเราอย่างหนึ่ง ส่วนของเรา หากนักสนุกเกอร์คนไหนคิดเช่นนั้น จะเอาเงินที่ไหนไปเลี้ยงดูครอบครัว หรือใช้จ่ายประจำวัน การจะลงแข่งขันแล้วหารายได้จากรางวัลนั้น เป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน ที่ว่ารายการไหนที่จะเข้ารอบลึกและได้เงินรางวัลมากพอที่จะใช้จ่ายไปจนถึงรายการครั้งต่อไป

บางรายการยังมีข่าวนักสนุกเกอร์เรายังขอถอน ก็เพราะ คำนึงแล้วค่าใช้จ่ายในการเดินทางตลอดช่วงรายการแข่งขันนั้น ไม่อาจรับภาระไหว เล็งดูแล้ว รางวัลที่จะได้ยังไม่คุ้มกับที่ลงทุนไป แค่นี้ ก็เห็นแล้ว คำว่า “มืออาชีพ” นั้นเป็นอย่างไร

นอกจากนั้นแล้ว การมีต้นสังกัดที่มาตรฐาน จะมีความเป็นมืออาชีพสูงมาก เพราะจะมีการตรวจสอบ ติดตาม ควบคุม ประเมิน เหล่านี้ เป็นสิ่งที่ควบคุมทางอ้อมให้นักสนุกเกอร์ต้องฟิต ต้องเอาจริงเอาจังในการฝึกซ้อม ต้องหมั่นรักษาดูแลสุขภาพ หากฝีมือดาวน์ลงไป หรือทำตัวไม่เป็นมืออาชีพจริง ต้นสังกัดที่รับอุปถัมภ์หรือให้งานประจำทำ ก็อาจถอน หมดอนาคต และตกงาน

ต้นสังกัดกีฬาที่เป็นองค์กรมาตรฐาน อาจจะมีโค้ช หรือคนควบคุมดูแล หรือพี่เลี้ยง หรือภาษาพื้น ๆ ที่เราเรียกว่า “กุนซือ” อย่าคิดว่าเรามีฝีมือ โค้ชไม่อาจสอนเราได้ แต่ลืมนึกไปว่า กุนซือนั้น จะเป็นผู้อยู่เบื้องหลังในการวางแผนการเล่น ในการประสานการแข่งขัน การจัดตารางฝึกซ้อม การเลือกโปรแกรมการแข่งขัน กระทั่ง การหาสปอนเซอร์ หรือการโปรโมตให้นักสนุกเกอร์นั้นปรากฏดูดีต่อสาธารณะ วงการดารา วงการกีฬาอาชีพประเภทเดี่ยวหลายประเภท ต้องมีกุนซือ

เคยมีบทเรียนที่ไม่อาจเอาคืนได้ นักกีฬาบางคนเล่นเก่งขึ้นมา มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก ก็หันหลังให้กับกุนซือ สร้างระบบและวางแผนด้วยตนเองหมด แล้วก็ต้องตกต่ำ ถดถอย ไม่อาจก้าวหน้าขึ้นไป เหมือนนักมวยที่จะต้องฝึกให้ “กระดูกแข็ง” เทรนเนอร์ที่เก่ง กว้างขวางพอ ก็จะคุ้นเคย และโปรโมเตอร์เกรงอกเกรงใจ ประกบคู่ชกกับนักมวยที่ฝีมือตนเองขี่กัน เจอคู่ชกฝีมือต่ำกว่าสักสี่ห้าครั้ง นักมวยคนนั้นก็ฮึกเหิม รอบจัด กระดูกมวยแข็งขึ้นมาเอง

วันใดหลงตัวขึ้นมา ก็อาจถูกแกล้งประกบให้เจอคู่ชกที่เหนือชั้นกว่ามาก ภาษาตำรวจเรียกวิสามัญฆาตกรรม แต่ภาษามวยเรียกว่า “วางยา” หรือ “ถูกเจาะยาง” หรือ “สอนมวย” นักสนุกเกอร์ก็เช่นกัน ควรที่จะมีคนไว้วางใจ ที่นับถือ เชื่อฟัง และมีความรอบรู้ในวงการสนุกเกอร์พอสมควร เป็นลูกพี่ ทำหน้าที่เป็น “กุนซือ” ในการวางแผนการเล่นและการวางตน

“เอฟ นครนายก” ที่อาจจะเรียกได้ว่าเป็นนักสนุกเกอร์ที่มือดีที่สุดของไทยในปัจจุบัน ก็ทราบมาว่าก่อนที่เขาจะก้าวขึ้นมาอยู่แถวหน้าเช่นนี้ เขาโชคดีที่มีผู้ใหญ่ที่เขานับถือ เป็นเจ้าของสมาคมที่นครนายกที่เอฟโด่งดังมาจากที่นั่น คอยแนะนำ ตักเตือน ทั้งวิธีการเล่น การวางตนอยู่ในวงการ และกริยามารยาท การมีสัมมาคารวะ

อ๊อด  หัวหิน

(ตีพิมพ์ในนิตยสารคิวทอง ฉบับที่ 430)